کسب و کار اشتراکی یک از روش‌های نوین برای کسب درآمد است. این نوع بیزینس به شما زمان بیشتری برای تولید محتوا و خلق محصول جدید میدهد، شما را محدود به زمان و مکان خاصی نمی کند و سقفی برای درآمد ندارد؛ البته اگر به زیر و بم آن آگاه باشید. اگر علاقه‌مند هستید درباره مدل‌های کسب و کار حق اشتراکی و همچنین ابزارهای کاربردی و نحوه راه‌اندازی آن‌ها اطلاعات بیشتری به دست آورید، این مقاله را تا انتها مطالعه کنید.
دلیل محبوبیت کسب و کار اشتراکی چیست؟
دلایل زیادی برای محبوبیت کسب و کار اشتراکی وجود دارند که مهمترین آن‌ها این 5 مورد هستند.
۱. خدمات حق اشتراکی انحصاری هستند.
در یک کسب و کار اشتراکی، فقط کسانی که حق عضویت را پرداخت کرده‌اند (مشترکین VIP) به اطلاعات، خدمات یا محصولات دسترسی دارند. این مسئله باعث میشود مشتریان احساس منحصربه‌فرد بودن و مهم بودن داشته باشند. به عبارتی دیگر، کسب و کارهای سابسکریپشنی از تکنیک‌های روانشناسی استفاده میکنند تا مشتریان وفادار بیشتری داشته باشند و فروش خود را افزایش بدهند.
۲. کاربران احساس میکنند به یک گروه تعلق دارند.
انسان‌ها در عین مستقل بودن، ذاتاً موجوداتی اجتماعی هستند، بنابراین دوست دارند عضوی از یک گروه یا تیم باشند، هدف مشترک با دیگران داشته باشند و از سوی هم تیمی‌های خود تشویق شوند. کسب و کارهای حق اشتراکی این نیاز را برآورده میکنند زیرا اعضا به گروهی تعلق دارند که اهداف و ارزش‌های مشترکی دارند. برای مثال، یک گروه از افرادی که در تلاشند زبان برنامه‌نویسی یاد بگیرند را تصور کنید؛ همه‌ی آن‌ها هدف، روش و دغدغه‌های مشابهی دارند. همین باعث میشوند آن‌ها به بیزینسی که آن‌ها را دور هم جمع کرده وفادار بمانند.
۳. اعضا با یکدیگر تعامل میکنند و از هم حمایت میکنند.
شاید باورش برای برخی دشوار باشد اما بسیاری از افراد خدمات اشتراکی را برای دریافت حمایت از هم‌گروهی‌هایشان تهیه میکنند. مثلاً گروهی از افراد دارای اضافه وزن که به گروه «کاهش 15 کیلو در 60 روز» پیوسته‌اند، به دنبال حمایت دیگر افراد هستند. آن‌ها اطلاعات، دستاوردها و شکست‌هایشان را با هم به اشتراک میگذارند تا یکدیگر را تشویق کرده و با هم پیشرفت کنند.
۴. خدمات اشتراکی منعطف و قابل تغییر هستند.
معمولاً خدمات اشتراکی را میتوان بر اساس نیاز، خواسته و شرایط مشتریان تغییر داد. مثلا اگر برخی از کاربران نمیتوانند اشتراک 3 ماهه را خریداری کنند (به دلیل قیمت بالا یا مدت طولانی)، صاحب بیزینس میتواند پلن 1 ماهه برای آن تعریف کند تا آن‌ها را راضی نگه دارد.
۵. میتوان مشتریان را به صورت دقیق دسته‌بندی کرد.
هنگامی که مشتریان را بر اساس نیاز، محل زندگی، خریدهای قبلی و غیره دسته‌بندی میکنید، تبلیغات و محتوای شما به دست مخاطب درست میرسد و بودجه تبلیغاتی شما هدر نمیرود. کسب و کارهای حق اشتراکی میتوانند بر اساس اطلاعاتی که از مشتریان میگیرند (مثل سن، موقعیت مکانی، جنسیت، علایق و غیره)، آن‌ها را دسته‌بندی کنند تا در مناسبت‌ها و خریدهای بعدی به آن‌ها پیشنهادات ویژه بدهند.
مثال:
فرض کنید یک کانال تلگرام دارید و مطالب آموزشی را در اختیار دانش‌اموزان قرار میدهید. شما دو مجموعه کتاب الکترونیکی برای دانش‌آموزان ۱۰ تا ۱۳ سال و ۱۴ تا ۱۷ سال آماده کرده‌اید و می‌خواهید هر گروه، کتاب مناسب خودش را دریافت کند. میتوانید از ربات حق اشتراک آرادبات استفاده کنید تا قبل از ارسال کتاب، سن کاربران را بپرسید و محتوای متناسب سنشان را برایشان ارسال کنید.
نکات مهم در راه‌اندازی یک کسب و کار اشتراکی
بهترین کسب و کارهای سابسکریپشنی در دنیا، دو نکته کلیدی را همیشه مدنظر قرار میدهند. اگر می‌خواهید به اندازه‌ی برندهای موفقی مثل دیزنی یا نتفلیکس موفق باشید، به دو نکته زیر توجه کنید:
۱. ارتباطتان با مشتریان را قطع نکنید.
کسب‌وکارهایی که با مشتریان ارتباط برقرار میکنند:
الف) مشتریان وفادار تری خواهند داشت.
ب) اعتماد مشتریان را جلب میکنند.
ج) تجربه‌ای ماندگار برای کاربران خود می‌سازند.
د) امتیازات و نظرات بهتری از مشتریان دریافت میکنند.
هـ) حتی در شرایطی که محصولشان مشابه رقیب است، عملکرد بهتری خواهند داشت.
بنابراین، بهتر است به صورت دوره‌ای به مشتریان پیام بدهید و نظرشان را درباره محصولات یا خدمات تان بپرسید. اگر فقط هنگام تمدید اشتراک به مشتریان پیام میدهید، به زودی آن‌ها از دست خواهید داد.
۲. شفاف و دقیق صحبت کنید تا اعتماد آن‌ها را جلب کنید.
در یک کسب و کار اشتراکی، اعتماد مخاطب همه چیز است. برای جلب اعتماد مشترکین ، باید واضح و دقیق درباره محصولات، قیمت‌ها، تخفیف‌ها و جشنواره‌ها صحبت کنید.
چند مدل کسب و کار حق اشتراکی معروف در دنیا
در ادامه، چند نمونه از کسب‌وکارهای حق اشتراکی را معرفی کرده‌ایم که میتوانید از آن‌ها الهام بگیرید. متاسفانه یا خوشبختانه، تعداد این مدل بیزینس‌ها در ایران هنوز زیاد نشده است؛ بنابراین، ما از مثال‌های خارجی استفاده کرده‌ایم.
کسب و کار حق اشتراکی در صنعت غذا
برخی کیترینگ‌ها مانند ژول، خورشاد ولیمومی هر ماه یا هر روز نوشیدنی و غذای سالم برای مشتریان ارسال میکنند. این مدل شرکت‌ها از روش‌های مختلفی برای افزایش فروش و وفاداری مشتریان استفاده میکنند. به عنوان مثال، به مشتریان وفادار خود یک آیتم (مثل نوشیدنی) رایگان میدهند یا هزینه ارسال را از آن‌ها نمیگیرند.
کسب و کار اشتراکی در زمینه مد و زیبایی
کسب‌وکارهای اشتراکی مانند GLOSSYBOX و Love Goodly هر ماه یک جعبه شامل محصولات زیبایی و مراقبت از پوست برای مشترکین ارسال میکنند. مشتریان میتوانند مدت زمان اشتراک خود و اقلام مورد نیازشان را انتخاب کنند (مثل عطرهای کوچک، ضدآفتاب، ریمل، تیغ اصلاح صورت و ماسک مو). اگر خارج از ایران (خصوصا آمریکا) زندگی میکنید، میتوانید در وب‌سایت MeUndies ثبت نام کنید و هر ماه یا هر سه ماه لباس زیر باکیفیت دریافت کنید.
بیزینس‌های مربوط به دکوراسیون و لوازم منزل
برخی از بیزینس‌ها، هر روز یا هر هفته سبد یا دسته گل تازه برای مشترکین (یا عزیزان آن‌ها) ارسال میکنند. برخی دیگر به صورت ماهانه شمع، عود، خوشبوکننده هوا، فیلتر یخچال یا سایر مواد مصرفی میفرستند.
ارسال کتاب‌های فیزیکی و الکترونیکی
جیره کتاب، Bookroo و Brown Book Box به صورت ماهانه برای مشترکین خود کتاب ارسال میکنند. همچنین، برخی از کتاب‌فروشی های آنلاین، کتاب‌های الکترونیکی را از طریق ایمیل یا ربات‌های تلگرام به دست مشتری می‌رسانند. احتمالا برایتان سوال پیش آمده که چگونه یک ربات می تواند به یک کسب و کار اشتراکی کمک کند. بیایید با هم مراحل آن را بررسی کنیم.
- یک کانال یا گروه تلگرام بسازید.
- یک ربات حق اشتراک بسازید و آن را به کانال یا گروه اضافه کنید.
- محتوای کانال را قفل کنید تا کسی بدون اجازه نتواند آن را فوروارد، کپی یا ذخیره کند .
- در ربات، “طرح حق عضویت” (هفتگی، ماهانه یا سه‌ماهه) تعریف کنید. (به عکس زیر توجه کنید.)
سپس ربات به‌صورت خودکار کتاب‌های الکترونیکی را هر هفته یا هر ماه برای مشتریان ارسال میکند. همچنین، کاربران منقضی‌شده را شناسایی کرده و به آن‌ها یادآوری تمدید اشتراک می‌فرستد. در صورتی که آن‌ها تمدید نکنند، ربات به‌صورت خودکار آن‌ها را از کانال حذف میکند.
فروش محصولات مربوط به کودکان و حیوانات خانگی
فروش اسباب بازی، لباس، کفش و سایر مربوط به کودکان و حیوانات خانگی در همه دنیا –از جمله ایران– پر سود است. در ادامه، چند نمونه از بهترین کسب‌وکارهای اشتراکی در این زمینه را معرفی کرده‌ایم کث میتوانید از آن‌ها ایده بگیرید.
برای حیوانات خانگی:
- WolfIt Box: یک بیزینس استرالیایی است که ماهانه غذاهای سالم ( ارگانیک و بدون گلوتن) و اسباب‌بازی‌های با کیفیت برای مشتریان خود می فرستد.
- BusterBox: این شرکت بریتانیایی، به خوراکی‌ها، لباس‌ها و اسباب‌بازی‌ها یک تم خاص میدهد. اگر یک گلدن رتریور با اسباب بازی یا لباس سوپرمن دیدید، احتمالا او مشتری باسترباکس است.
- BarkBox: بارک باکس یک بیزینس آمریکایی است که هر ماه دو اسباب‌بازی و دو خوراکی برای حیوان خانگی‌تان می فرستد.
- KitNipBox: این کسب و کار اشتراکی مختص گربه‌هاست. او وسایل بازی، خوراکی و لوازم جانبی برای صاحبان گربه ارسال میکند.
برای کودکان:
- KiwiCo: با باکس‌هایی که این بیزینس برای کودکان (0 تا 18 سال) تولید میکند، آن‌ها میتوانند فیزیک، شیمی، الکترونیک و رباتیک را به راحتی یاد بگیرند.
- Sensory TheraPlay Box: این بیزینس، هر ماه برای کودکان ۶ تا ۱۲ ماه اسباب‌بازی ارسال میکند تا نیاز آن‌ها برای فشار دادن، تکان دادن و پرت کردن اشیاء برطرف شود.
- Green Kid Crafts: اگر کودک شما ساعت زیادی پای تلویزیون می نشیند یا به بازی‌های موبایلی بیش از حد علاقه دارد، باکس‌های این بیزینس میتوانند کمک شایانی به شما بکنند.
چند مثال دیگر از کسب و کار اشتراکی
- بازی‌های رومیزی، کیت‌های خیاطی و بافتنی، باکس‌های آشپزی (شامل مواد اولیه و دستور پخت) و موارد مشابه
- برای خانواده‌هایی که میخواهند داخل منزل سرگرم باشند.
- پوشاک و تجهیزات ورزشی، مکمل‌ها و پودر پروتئین، و دوره‌های آموزشی ورزشی.
- میان‌وعده‌های سالم برای مدارس، ادارات، و مهدکودک‌ها.
- باکس‌های تم‌داربرای طرفداران فیلم‌ها (مانند هری پاتر یا مارول).
- محصولات خاص مانند فندک، کبریت‌های طرح‌دار و سیگارهای کمیاب.
5 ایده برای راه‌اندازی کسب و کار اشتراکی آنلاین
به دلیل پیشرفت هوش مصنوعی و ربات‌ها، فروش محصولات فایلی بسیار ساده‌تر از فروش کالاهای فیزیکی است. در ادامه، با 5 ایده عالی برای راه‌اندازی “بیزینس حق عضویت” آشنا می‌شوید:
1. فروش محتوای آموزشی به صورت آنلاین
در دوران کرونا، معلمان مجبور شدند کلاس‌های خود را آنلاین برگزار کنند. این اتفاق باعث شد بسیاری از مردم با پلتفرم‌های آموزش مجازی و حتی آزمون‌های آنلاین آشنا شوند. از سال 1398 به بعد، افراد یاد گرفتند هر آنچه که بلدند را در قالب ویدیو یا PDF در سایت‌ها، شبکه‌های اجتماعی و کانال‌های تلگرام به فروش برسانند. برای مثال، معلم‌های زبان‌های خارجی، مربیان ایروبیک و پیلاتس (زیرا نیاز به دستگاه‌های پیشرفته ندارند)، مربیان یوگا و … در این زمینه بسیار فعالند.
2. فروش سیگنال‌های کریپتو
تریدرهای حرفه‌ای ارز دیجیتال که تجربه و دانش تحلیل بازار دارند میتوانند سیگنال‌های خرید و فروش خود را با دیگران به اشتراک بگذارند و از این طریق کسب درآمد کنند. بسیاری از این متخصصان، کانال تلگرام دارند و اطلاعات خود را در این پیام‌رسان به اشتراک میگذارند. البته اعضای کانال باید حق عضویت ماهانه بپردازند.
3. فروش طرح‌های گرافیکی دیجیتال
طراحان میتوانند آثار خود را به‌صورت فایل بفروشند. طراحی تاتو، قالب‌های آماده برای پست‌های شبکه‌های اجتماعی، طرح‌های متنوع برای دکوراسیون، پس‌زمینه‌های خاص، طرح‌های ناخن و … نمونه‌هایی از محصولاتی هستند که میتوان به صورت آنلاین فروخت. برای اینکه مشتریان را ترغیب به خرید اشتراک کنید، روزانه یا هفتگی آثار هنری جذاب و کاربردی منتشر کنید.
4. فروش برنامه‌های رژیم غذایی
متخصصان تغذیه میتوانند دو کانال تلگرام راه‌اندازی کنند: یکی برای کسانی که قصد کاهش وزن دارند و دیگری برای افرادی که به‌دنبال افزایش وزن هستند. البته بدن انسان‌ها متفاوند و هر کدام نیازهای خاص خودش را دارند، اما شما میتوانید نکات عمومی در گروه‌های مختلف وزنی منتشر کنید. سپس، کسانی که برنامه‌ی غذایی اختصاصی میخواهند، میتوانند با شما تماس بگیرند. بسیاری از افراد با همان نکات عمومی یا سوالاتی که از شما میپرسند میتوانند به وزن ایده‌آل خود برسند.
5. انتشار داستان‌های صوتی یا تصویری
اگر قلم گیرایی دارید یا میتوانید مینی سریال‌های کوتاه بسازید، پیشنهاد میکنیم داستان یا ویدیوهای خودتان را در یک کانال تلگرام قرار دهید و از کاربران حق اشتراک دریافت کنید. بهتر است داستان‌هایی که می نویسد قابلیت وایرال شدن داشته باشند زیرا باید بخشی از آن‌ها را در اینستاگرم یا تیک تاک منتشر کنید تا توجه مردم جلب شود.
کدام پلتفرم برای راه‌اندازی کسب و کار اشتراکی مناسب‌تر است؟
در این قسمت، 3 پلتفرم برای راه‌اندازی کسب و کار اشتراکی را معرفی کرده‌ایم.
1) تلگرام
تلگرام محبوب‌ترین پلتفرم برای خدمات اشتراک است چون:
- بیش از ۹۵۰ میلیون کاربر فعال دارد.
- ساخت کانال/گروه و استفاده از امکانات تلگرام رایگان است.از درگاه‌های پرداخت مختلف پشتیبانی میکند.
- میتوانید به تعداد نامحدود اعضا داشته باشید.
- آپلود و اشتراک‌گذاری فایل در تلگرام بسیار آسان است.
- تمام عکس، ویدیو و فایل‌هایی که در تلگرام آپلود میکنید در فضای ابری آن ذخیره میشوند؛ بنابراین تا زمانی که
- خودتان پاکشان نکنید در آنجا باقی می‌مانند.
- تلگرام اجازه میدهد محتوای کانال و گروه را قفل کنید تا هیچ‌کس نتواند آن را فوروارد یا کپی کند.
- میتوانید ۵۰ ادمین و تعداد نامحدودی ربات در کانال خود اضافه کنید تا به شما در انتشار محتوا و دریافت حق عضویت کمک کنند.
- میتوانید هر تعداد کانال تلگرام که خواستید بسازید.
- تلگرام ازهیچ بیزینسی کمیسیون نمی‌گیرد، حتی اگر خیلی بزرگ و پر مشتری باشد. نکته: بیزینس‌های بزرگ به ابزارهای پولی تلگرام (امکان تبدیل گفتار به نوشتار، ارسال پیام انبوه و و غیره) نیاز خواهند داشت.
- تلگرام ابزارهای تحلیلی دارد که میتوانید با استفاده از آن‌ها میزان و سرعت رشد کانال را رصد کنید. البته این آپشن زمانی فعال میشود که شما بیش از 1.000 ممبر داشته باشید.
2) یوتیوب
اگر محتوای ویدیویی درست میکنید، میتوانید از یوتیوب برای کسب درآمد استفاده کنید. برای این کار، ابتدا یک کانال در یوتیوب بسازید و آن را Private کنید. سپس، می توانید شروع به سابسکرایبر گرفتن کنید و از این طریق درآمد داشته باشید. 3 دلیل برای استفاده از یوتیوب برای کسب و کار اشتراکی عبارتند از:
- ساخت کانال بسیار ساده است.
- محتوای شما به مخاطبان بیشتری میرسد، مخصوصا اگر ویدیویی که درست میکنید به زبان انگلیسی، اسپانیایی یا چینی باشد.
- ابزارهای تولید و ادیت محتوا زیادی وجود دارند که مخصوصا برای یوتیوب ساخته شده اند و میتوانند به کار شما سرعت ببخشند.
در رابطه با یوتیوب 3 مشکل اساسی وجود دارد: 1) به دلیل محدودیت‌های بانکی، دریافت پول برای ایرانیان قدری دشوار است. 2) نمی‌توانید ربات حق اشتراک به کانال یوتیوب اضافه کنید، پس مدیریت اعضا ممکن است کمی سخت‌تر باشد. 3) همچنین، یوتیوب ۳۰٪ از درآمد شما را به عنوان کمیسیون برمی‌دارد.
3) وب‌سایت‌های مخصوص کسب و کار اشتراکی
چند وب‌سایت هم وجود دارند که به شما اجازه میدهند محصولات یا خدمات دیجیتال خود را بفروشید اما متاسفانه تمام آن‌ها خارجی هستند و تا این تاریخ وب‌سایت ایرانی‌ای برای این کار وجود ندارد (تا جایی که ما میدانیم). مشهورترین وب‌سایت‌های خارجی برای کسب و کار اشتراکی Patreon، Subbly، Ko-Fi هستند.
البته که شما میتوانید یک وب‌سایت اختصاصی برای خودتان بسازید و آن را برای انواع مختلف محتوا (مثل بلاگ، ویدیو، عکس و غیره) بهینه‌سازی کنید، اما ساخت وب‌سایت و سئو آن هزینه‌بر است.
مراحل ساخت کسب و کار اشتراکی در تلگرام
۱. دو کانال در تلگرام بسازید.
دو کانال در تلگرام بسازید؛ یکی عمومی برای معرفی خودتان و جذب مشتری و یک پرایوت برای کاربران پرمیوم. در کانال خصوصی، نسخه کامل داستان یا ویدیو، آپدیت جدید نرم‌افزار، طرح‌های گرافیکی جدید و … را قرار دهید.
نکته 1: نام و توضیحی که برای کانال‌هایتان در نظر میگیرید باید مطابق محتوای کانال باشند. حتما از کلمات کلیدی در نام و bio استفاده کنید.
نکته 2: میتوانید به جای کانال دوم، یک گروه بسازید تا مشتریان راحت‌تر با شما در ارتباط باشند. البته این کار زمان پاسخگویی به سوالات کاربران را بیشتر میکند و وقت بیشتری از شما میگیرد.
۲. یک ربات به کانال اضافه کنید.
یک ربات حق اشتراک به کانال اضافه کنید تا بتوانید اعضا را بهتر مدیریت کنید، هر ماه حق عضویت بگیرید، کاربران خاطی را جریمه یا حذف کنید و …. .
۳. محتوای باکیفیت تولید کنید.
تنها چیزی که به طور ارگانیک اعضای تلگرام شما را افزایش میدهد، محتوای شماست. هنگامی که محصول یا خدمات باکیفیت تولید می کنید، کاربران شما را به یکدیگر معرفی میکنند (تبلیغ زبانی) و در کوتاه‌ترین زمان تعداد کاربران شما افزایش پیدا میکند.
۴. مشتری جدید جذب کنید.
از روش‌های مختلف، مانند تبلیغ در سوشال مدیا و خود تلگرام، برای افزایش اعضا استفاده کنید. فراموش نکنید که هرچه مشترکین بیشتری داشته باشید، درآمد بیشتری خواهید داشت، پس هزینه‌ای که برای تبلیغات انجام می پردازید بی فایده نخواهد بود.
5 نکته برای فروش بیشتر
- مخاطب هدفتان را مشخص کنید. این به شما کمک میکند محتوای هدفمندتر و مشتریان راضی‌تری داشته باشید.
- از شبکه‌های اجتماعی برای تبلیغ کارتان استفاده کنید. اینستاگرام، فیسبوک، تیک‌تاک و توییتر (ایکس) بهترین ابزارها برای تبلیغ هستند.
- با اینفلوئنسرها در حوزه کاری خود همکاری کنید. مثلاً اگر برنامه غذایی می‌فروشید، با ورزشکاران یا پیج‌های آشپزی همکاری کنید.
- از تبلیغات گوگل و تلگرام، ایمیل، یا تبلیغات پیامکی استفاده کنید.
- از مشتریان فیدبک بگیرید. وقتی بدانید مشتریان چه میخواهند یا مشکلاتشان چیست، میتوانید محتوا، پلن اشتراک (1 ماهه-3 ماهه-1 ساله) یا قیمت محصولات را بهتر کنید.
